زندگی نامه ی حسن روحانی
تاریخ ایرانیان
تاریخ و تمدن ایرانیان از گذشته تاکنون و زندگی نامه ی اشخاص مختلف
زندگی نامه ی حسن روحانی

حسن روحانی

 

 
حسن روحانی
رئیس‌جمهور ایران
مشغول به کار
تاریخ انتصاب
۱۲ مرداد ۱۳۹۲
قبلی محمود احمدی‌نژاد
دبیر شورای عالی امنیت ملی
مشغول به کار
۲۲ مهر ۱۳۶۸ – ۲۴ مرداد ۱۳۸۴
رئیس جمهور اکبر هاشمی رفسنجانی
سید محمد خاتمی
بعدی علی لاریجانی
نماینده مجلس خبرگان رهبری
مشغول به کار
تاریخ انتصاب
۲۹ بهمن ۱۳۷۸
حوزه انتخاباتی استان سمنان (دورهٔ سوم)
استان تهران (دورهٔ جهارم)
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام
مشغول به کار
تاریخ انتصاب
۱۸ اردیبهشت ۱۳۷۰
رئیس مرکز تحقیقات استراتژیک
مشغول به کار
تاریخ انتصاب
۱۰ مرداد ۱۳۷۱
قبلی سید محمد موسوی خوئینی‌ها
نایب رئیس مجلس شورای اسلامی
مشغول به کار
۷ خرداد ۱۳۷۱ – ۶ خرداد ۱۳۷۹
قبلی بهزاد نبوی
بعدی سید محمدرضا خاتمی
نماینده مجلس شورای اسلامی
مشغول به کار
۷ خرداد ۱۳۵۹ – ۶ خرداد ۱۳۷۹
حوزه انتخاباتی استان سمنان (دورهٔ ۱)
استان تهران (دورهٔ ۲، ۳، ۴، ۵)
اطلاعات شخصی
تولد ۲۱ آبان ۱۳۲۷
۱۲ نوامبر ۱۹۴۸ ‏(۶۴ سال)
سرخه، سمنان، ایران
احزاب سیاسی جامعه روحانیت مبارز[۱]
دیگر وابستگی‌های سیاسی حزب جمهوری اسلامی
(۱۳۵۷-۱۳۶۶)
همسر(ان) صاحبه عربی (زادهٔ ۱۳۳۳)[۲]
مادر علمی دانشگاه کلدونین گلاسگو
دانشگاه تهران
حوزه علمیه قم
دین اسلام شیعه دوازده امامی
وبگاه rouhani.ir

حسن روحانی (با نام پیشین حسن فریدون[۳]؛ زادهٔ ۲۱ آبان ۱۳۲۷‏[۴]در سرخهٔ شهرستان سمنان[۵]) رئیس جمهوری اسلامی ایران؛ هم چنین وی نماینده مردم استان تهران در مجلس خبرگان رهبری از سال ۱۳۷۸،[۶] عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام از سال ۱۳۷۰،[۷] عضو شورای عالی امنیت ملی به نمایندگی از رهبر جمهوری اسلامی ایران از سال ۱۳۶۸‏[۸] و رئیس مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام از سال ۱۳۷۱ است.[۹]

وی سابقه پنج دوره نمایندگی مردم در مجلس شورای اسلامی را دارد و نائب رئیس مجلس شورای اسلامی در دوره چهارم و دوره پنجم و دبیر شورای عالی امنیت ملی از سال ۱۳۶۸ تا ۱۳۸۴ بوده است.[۹] او در این سمت، رئیس تیم هسته‌ای و مذاکره‌کننده ارشد ایران با سه کشور اروپایی آلمان، فرانسه و بریتانیا در مورد برنامه هسته‌ای ایران بود.[۱۰]:۱۳۸

در ۲۲ فروردین ۱۳۹۲، حسن روحانی با شعار «دولت تدبیر و امید» و اعتدال گرایی، نماد کلید و رنگ بنفش برای انتخابات ریاست جمهوری رسماً اعلام نامزدی کرد.[۱۱][۱۲] وی در ۱۷ اردیبهشت، با حضور در ستاد انتخابات وزارت کشور، نام خود را برای رقابت ۲۴ خرداد ثبت کرد.[۱۳][۱۴] سرانجام وی با اعلام وزارت کشور با کسب ۱۸٬۶۱۳٬۳۲۹ رأی رسماً به عنوان هفتمین رئیس جمهوری اسلامی ایران برگزیده شد.[۱۵]

 

زندگی و تحصیلات

حسن روحانی در سال ۱۳۲۷ در شهرستان سرخه در استان سمنان زاده شد. پدر وی حاج اسدالله فریدون در بازار سمنان مغازه داشت و نماینده آیت‌الله بروجردی بود[۱۶] و به سبب مبارزات علنی علیه رژیم پهلوی، نخستین‌بار در سال ۱۳۴۱ دستگیر و به زندان افتاد و به دلیل استمرار مبارزات تا پیروزی انقلاب اسلامی بیش از ۲۰ بار دستگیر و زندانی شد.[۱۷] پدر و مادرش (سکینه پیوندی[۱۸]) پیش از تولد حسن صاحب یک پسر و یک دختر می‌شوند که هر دو در کودکی درگذشتند. وی یک برادر و سه خواهر کوچک‌تر از خود هم دارد. برادرش حسین فریدون (روحانی) در نخستین روزهای پیروزی انقلاب فرماندار نیشابور و روزگاری فرماندار کرج بود، سپس سفیر جمهوری اسلامی ایران در مالزی شد و چند سال هم از سفرای ایران در سازمان ملل متحد بود و سپس مشاور وزیر امور خارجه شد. سه خواهرش طوبی، فاطمه و طاهره نام دارند که هر سه ازدواج کرده‌اند.[۱۹]

در نوجوانی
مصاحبه حسن روحانی با روزنامه جمهوری اسلامی "... در سال ۵۸ از دانشگاه لندن در رشته جامعه‌شناسی حقوقی دکتری گرفت"

بنا به گفته حسن روحانی وی از یازده سالگی با کار در دوره تابستان با کشاورزی و قالیبافی مخارج تحصیلش را تامین می‌کرد.[۲۰]

وی دوره ابتدایی را در سرخه و فراگیری دروس دینی را از سال ۱۳۳۹، نخست در حوزه علمیه صادقیه در سمنان آغاز[۲۱]:۵۵ و سپس در سال ۱۳۴۰ در حوزه علمیه قم ادامه داد.[۲۱]:۷۶ وی از دروس و مباحث اساتیدی چون سید محمد محقق داماد، شیخ مرتضی حائری، سید محمدرضا گلپایگانی، سلطانی، محمد فاضل لنکرانی، محمد بهشتی و مرتضی مطهری و شیخ محمد شاه‌آبادی بهره برد.[۲۱]:۸۱[۲۲]او همزمان در سال ۱۳۴۸ به دانشگاه تهران راه یافت و در سال ۱۳۵۱ دانش‌نامه لیسانس خود را در مقطع کارشناسی در رشته حقوق قضایی اخذ کرد.[۲۱]:۳۰۹-۳۱۲

حسن روحانی با ادامه تحصیل در بریتانیا، مدرک کارشناسی ارشد (M.Phil) در رشته حقوق عمومی به تاریخ ۱۹۹۵ میلادی (۱۳۷۳-۱۳۷۴) و دانشنامه دکتری (Ph.D) در رشته حقوق اساسی را از دانشگاه کلدونین گلاسگو به تاریخ ۱۹۹۸ میلادی (۱۳۷۶-۱۳۷۷) دریافت کرد.[۲۳][۹][۲۴][۲۵]وی با کسب پروانه وکالت از کانون وکلای دادگستری مرکز در تاریخ ۱۳۸۶٫۰۸٫۰۱ وکیل پایه یک دادگستری شد.[۲۶][۲۷]

حوزه / دانشگاهمقطع / رشتهسال شروعسال اتمامعنوان پایان‌نامهپیوند به پایان‌نامه
حوزه علمیه قم سطح چهار / فقه و اصول ۱۳۴۰ ۱۳۵۷ بدون پایان نامه بدون پایان نامه
دانشگاه تهران کارشناسی / حقوق قضایی ۱۳۴۸ ۱۳۵۱ بدون پایان نامه بدون پایان نامه
دانشگاه کلدونین گلاسگو کارشناسی ارشد / حقوق عمومی ۱۳۶۹ ۱۳۷۴ The Islamic Legislative Power پیوند به صفحهٔ پایان‌نامه کارشناسی ارشد حسن فریدون در وب سایت دانشگاه کلدونین گلاسکو
دانشگاه کلدونین گلاسگو دکترا / حقوق اساسی ۱۳۷۴ ۱۳۷۸ The Flexibility of Shariah; Islamic Law[۲۸] پیوند به صفحهٔ پایان‌نامه دکتری حسن فریدون در وب سایت دانشگاه کلدونین گلاسکو

حسن روحانی دارای مرتبه علمی استاد پژوهشی مرکز تحقیقات استراتژیک می‌باشد.

او دارای ۳ پسر و ۲ دختر است که یکی از پسران وی درگذشته است. یکی از دختران حسن روحانی در اتریش زندگی می‌کند. اطلاعات چندانی از همسر روحانی در دست نیست و گفته می‌شود خانه‌دار است و به فعالیت سیاسی و یا اجتماعی چندانی مشغول نیست.[۲۹]

بررسی‌ها در مورد مدرک تحصیلی

در ۵ و ۸ بهمن ۱۳۹۱، وب‌گاه ایران الکشن واچ، درباره مدرک دکتری حسن روحانی گمانه زنی‌هایی را مطرح کرده[۳۰][۳۱] که براساس استعلام از دانشگاه گلاسگو می‌باشد، در حالی که روحانی با نام خانوادگی قبلی خود "فریدون" در دانشگاه کلدونیان گلاسگو تحصیل کرده که دانشگاه دیگری است.[۲۴] در وب‌گاه هرالد اسکاتلند، در اخبار آرشیوی، نام حسن روحانی با فامیلی قبلی‌اش (حسن فریدون Hassan Feridon) در لیست دوره‌ای دانش‌آموختگان دانشگاه کلدونیان گلاسگو دیده می‌شود.[۳۲]نام پدر حسن روحانی، اسدالله فریدون و برادرش حسین فریدون است.[۳۳]

در تاریخ ۲۶ اردیبهشت ۱۳۹۲، ایران الکشن واچ در پاسخ به ایمیل مرکز تحقیقات استراتژیک، ضمن اعلام نام صحیح دانشگاه، نماگرفت‌هایی را از وب‌گاه آن مرکز ارائه داده و مدعی شد که تحقیق و بررسی آنها موجب شده تا بیوگرافی رسمی حسن روحانی در وب‌گاه آن مرکز تصحیح شود. ایران الکشن واچ، این مطلب را با گذشت ۳۲ روز از دریافت توضیحات و اعتراض آن مرکز منتشر کرد.[۳۴]

در تاریخ ۲۷ خرداد ۱۳۹۲، وب‌گاه رسمی دانشگاه کلدونیان گلاسگو اعلام کرد که رئیس جمهور آینده ایران در گذشته با نام حسن فریدون در آن دانشگاه تحصیل کرده و مدرک کارشناسی ارشد و دکتری خود را به ترتیب در سال‌های ۱۹۹۵ و ۱۹۹۹ اخذ کرده است.[۲۳][۳۵]

در تاریخ ۲۷ تیر ۱۳۹۲،دانشگاه کلدونین گلاسگو رسما ویدئویی را از لحظه اهداء دکترای تخصصی به حسن روحانی منتشر کرد.[۳۶]

پروفسور سید حسن امین استاد سابق دانشگاه کلدونین گلاسکو که استاد حسن روحانی بوده است در مصاحبه ایی با بی‌بی‌سی فارسی در پاسخ به سئوال خبرنگار که پرسید:"در اینترنت گفته شده بخشهایی از پروپزال آقای روحانی از روی نوشته دیگری کپی شده" پاسخ داد: قطعا این مسله دروغ است که پروپزال ایشون از روی نوشته دیگری کپی شده باشه و من چنین چیزی اصلا نشنیدم؛ برای اینکه این به نوعی نتیجه و حاصل پروپزال ارائه شده بوسیله ایشون بود که با تغییرات وسیعی من در چند نوبت انجام دادم تا مقبول کمیسیون تحقیقات عالی دانشگاه قرار بگیرد.[۳۷]

روزنامه جمهوری اسلامی در زمان مدیرمسئولی سید علی خامنه‌ای در ۱۹ اسفند ۱۳۵۸ و در مقدمه مصاحبه‌ای با حسن روحانی مدعی شده بود: «{حسن روحانی} در سال ۱۳۵۸ از دانشگاه لندن در رشته جامعه‌شناسی حقوقی دکترا گرفته {است}». همچنین گفتگوی مذکور در سال ۱۳۸۷، در جلد نخست خاطرات ایشان تحت عنوان سند شماره ۶۵ درج شده است.[۳۸] این مساله در ۹ مرداد ۱۳۹۲ مورد توجه مقاله نویس نشریه اینترنتی هافینگتون پست قرار گرفت.[۳۹]

پیش از انقلاب

پاریس، نوفل لو شاتو، ۱۳۵۷[۲۱]

حسن روحانی در آغاز جوانی، فعالیت سیاسی خود را با پیروی از آیت‌الله خمینی آغاز کرد. وی از سال ۱۳۴۴، سفرهای تبلیغی و سخنرانی علیه حکومت وقت را در شهرهای مختلف ایران آغاز نمود و در همان نخستین سفر، توسط مأموران حکومتی بازداشت شد.[۲۱]:۲۳۲ وی در طول سال‌های مبارزه بارها دستگیر و ممنوع‌المنبر شد.[۲۴]

پیشنهاد بکارگیری لقب امام برای روح‌الله خمینی

روحانی در آبان ۱۳۵۶، در مراسم بزرگداشت مصطفی خمینی در مسجد ارک تهران، برای نخستین بار لقب «امام» را برای آیت‌الله خمینی (رهبر در تبعید نهضت اسلامی) بکار برد.[۴۰][۴۱][۲۱]:۳۷۵

خروج از کشور

با تحت تعقیب قرار گرفتن توسط ساواک، به توصیهٔ آیت‌الله بهشتی و مرتضی مطهری از کشور خارج شد[۲۱]:۳۸۵ و مدتی به سخنرانی و تبلیغ برای دانشجویان خارج از کشور پرداخت و پس از ورود خمینی به پاریس، به او پیوست.[۲۱]:۴۱۰

دستگیری و بازداشت توسط پلیس انگلیس

حسن روحانی پیش از انقلاب ۱۳۵۷ ایران، هنگامی که در اسکاتلند زندگی و تحصیل می‌کرده از سوی پلیس به ظن فعالیت‌های سیاسی دستگیر شده است. پلیس بریتانیا در سال آخر رژیم پهلوی او را دستگیر و به بازداشتگاه منتقل کرده است.[۴۲]

پس از انقلاب

با پیروزی انقلاب، حسن روحانی در نخستین اقدام در سال ۱۳۵۸، به ساماندهی ارتش آشفته و پادگان‌های از هم پاشیده پرداخت.[۲۱]:۵۱۵ وی در ابتدای انقلاب که بحث مناظره با گروههای مارکسیتی داغ بود به نقد افکار آنها می‌پرداخت وی در مناظره با رهبر مجاهدین خلق آنها رامتهم ساخته که می‌خواهند به زور و به تحریف و به تقطیع (انتخاب گزینشی) آیات قرآن، مطالب مارکسیستی را از قرآن درآورند و قرآن را بر آنها منطبق سازند. برخلاف آنها که مبارزه با امپریالیزم را در دوستی با شوروی می دانند ما این را در انقلابمان ثابت کردیم که در برابر شوروی و آمریکا هر دو ایستاده‌ایم.[۴۳]

مجلس شورای اسلامی

حسن روحانی در سال ۱۳۵۹ به نمایندگی اولین دوره مجلس شورای اسلامی انتخاب شد و پنج دوره قانونگذاری به مدت بیست سال (از سال ۱۳۵۹ تا ۱۳۷۹) در مجلس حضور داشت. او نایب رئیس اول مجلس (در دوره‌های چهارم و پنجم) و رئیس کمیسیون‌های دفاع (دوره‌های اول و دوم) و سیاست خارجی (دوره‌های چهارم و پنجم) بود.

فرمان آغاز عملیات کربلای ۵[۴۴]:۷۵۵

حسن روحانی یکی از معروف ترین نمایندگان مجلس دوم بود که در سال ۱۳۶۴ با نخست‌وزیری میرحسین موسوی مخالفت کردند. ماجرایی جنجالی که باعث شد تا نمایندگان مخالف به گروه ۹۹ نفر معروف شوند.[۴۵]

روحانی کاندیدای انتخابات مجلس ششم در شهر تهران نیز بود و در فهرست «جامعه روحانیت مبارز و پیروان خط امام و رهبری» و چکاد آزاداندیشان (فهرست‌های جناح راست) و کارگزاران سازندگی قرار داشت اما موفق به ورود به مجلس نشد.[۴۶]

مسئولیت‌ها در جنگ

در دوران جنگ ایران و عراق، روحانی مسئولیت‏های متعددی، از جمله عضویت در شورای عالی دفاع (از سال ۱۳۶۱ تا ۱۳۶۷)، عضویت در شورای عالی پشتیبانی جنگ و رئیس کمیسیون اجرائی آن (از سال ۱۳۶۵ تا ۱۳۶۷)، معاونت فرماندهی جنگ (از سال ۱۳۶۲ تا ۱۳۶۴)، ریاست ستاد قرارگاه مرکزی خاتم‌الانبیاء (از سال ۱۳۶۴ تا ۱۳۶۶) و فرماندهی پدافند هوایی کل کشور (از سال ۱۳۶۴ تا ۱۳۷۰) را برعهده داشت. روحانی یکی از ۳ نفری بود که به نمایندگی از هاشمی رفسنجانی، در گفتگوهای پنهانی با مک فارلین شرکت داشت.[۴۷] روحانی بین سال‌های ۱۳۶۷ تا ۱۳۶۸ به معاونت جانشین فرماندهی کل قوا منصوب شد.[۹][۲۴] بعد از پایان جنگ، حسن روحانی به همراه تعدادی از فرماندهان سپاه و ارتش، نشان درجه دو فتح[۴۸] و در مراسم دیگری در سالروز آزادسازی خرمشهر، به همراه جمعی دیگر از فرماندهان و مسؤولان پشتیبانی جنگ، نشان درجه یک نصر را از آیت‌الله خامنه‌ای فرمانده کل قوا، دریافت کرد.[۴۹] عضویت و ریاست شورای سرپرستی سازمان صدا و سیما از سال ۱۳۵۹ تا سال ۱۳۶۲ نیز از دیگر مسئولیت‌های وی در دوران پس از انقلاب بوده است.[۹][۲۴]

مسئولیت‌ها پس از جنگ

در پوستر انتخابات اولین دوره مجلس شورای اسلامی

روحانی پس از بازنگری قانون ‏اساسی جمهوری اسلامی ایران و تشکیل نهاد شورای عالی امنیت ملی، سمت نمایندگی آیت‌الله خامنه‌ای را در این شورا تاکنون در اختیار داشته[۸] و به مدت ۱۶ سال (از سال ۱۳۶۸ تا ۱۳۸۴) در دوره‌های ریاست جمهوری اکبر هاشمی رفسنجانی و سید محمد خاتمی دبیر شورای عالی امنیت ملی بوده است.[۵۰][۵۱] وی همچنین به مدت ۱۳ سال (از سال ۱۳۶۸ تا ۱۳۷۶ و از ۱۳۷۹ تا ۱۳۸۴) مشاور امنیت ملی رئیس جمهور وقت بوده است.[۹][۲۴]

روحانی از سال ۱۳۷۰ به عضویت مجمع تشخیص مصلحت نظام منصوب[۷] و تاکنون در این سمت فعالیت دارد.[۵۲] وی ریاست کمیسیون سیاسی-امنیتی-دفاعی این مجمع را نیز برعهده دارد.[۹][۲۴]

روحانی در انتخابات میان‏دوره‏ای سومین دوره مجلس خبرگان رهبری در ۲۹ بهمن ۱۳۷۸، از حوزه انتخابیه استان سمنان به نمایندگی مجلس خبرگان رهبری انتخاب شد. در سال ۱۳۸۵ نیز به عنوان نماینده استان تهران به عضویت دورهٔ چهارم این مجلس برگزیده شد.[۶] سمت‌های وی در مجلس خبرگان، ریاست کمیسیون سیاسی-اجتماعی این مجلس (از ۱۳۸۰ تا ۱۳۸۵ و از ۱۳۹۲ تاکنون)[۵۳] و عضویت هیأت رئیسه و ریاست دفتر دبیرخانه این مجلس در تهران (از ۱۳۸۵ تا ۱۳۸۷) بوده است.[۹][۲۴]

حسن روحانی در کنار مسئولیت‌های اجرایی، به فعالیت‌های علمی نیز پرداخته است. وی از سال ۱۳۷۴ تا ۱۳۷۸، عضو هیأت امنای دانشگاه‌های تهران و منطقه شمال بوده و از سال ۱۳۷۱، ریاست مرکز تحقیقات استراتژیک را برعهده دارد.[۹] وی با مرتبه علمی استاد پژوهشی،[۲۴] از ایشان کتب و مقالاتی به زبان‌های فارسی، انگلیسی و عربی ترجمه شده است. سه فصل‌نامه علمی-پژوهشی به زبان‌های فارسی و انگلیسی (فصلنامه راهبرد، فصلنامه بین‌المللی روابط خارجی و فصلنامه Iranian Review of Foreign Affairs) با مدیر مسئولی وی منتشر می‌شود.

دبیری شورای عالی امنیت ملی

حسن روحانی در ۲۲ آبان ۱۳۶۸ به عنوان نماینده رهبری در شورای عالی امنیت ملی منصوب شد.[۵۴] او از سال ۱۳۶۸ به مدت ۱۶ سال مسئولیت دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی را بر عهده داشت؛ سمتی که در دولت هاشمی به او رسید و در دولت خاتمی نیز ادامه یافت.[۵۰][۵۱] از جمله رخدادهای دوره تصدی وی، وقایع کوی دانشگاه تهران در سال ۱۳۷۸ بود، که او اعلام کرد تظاهرکنندگانی که به اموال عمومی خسارت زده‌اند باید به عنوان دشمنان حکومت محاکمه شوند -جرمی که می‌تواند مجازات مرگ در پی داشته باشد.[۵۵]

بازدید روحانی دبیر شورای عالی امنیت ملی از زلزله‌زدگان بم در بیمارستان صحرایی ایالات متحده. بم، دیماه ۱۳۸۲

موضع‌گیری در برابر حوادث تیر ۷۸

Emblem-important.svg
 در درستی مطالب این بخش از مقاله اختلاف‌نظر وجود دارد.

سخنرانی حسن روحانی در راه‌پیمایی ترتیب داده شده در ۲۳ تیر ۱۳۷۸ و پس از حمله به کوی دانشگاه تهران در ۱۸ تیر به دست شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی، یکی از مهمترین فرازهای حیات سیاسی اوست.[۵۶] روحانی در سخنان طولانی خود، حمله به کوی دانشگاه تهران را غیرقانونی و خلاف اصول اخلاقی و دینی دانست و با اشاره به مسئولیت شورای عالی امنیت ملی در ریشه‌یابی این حادثه، قول بررسی و شناسایی و سپردن عوامل آن به دست عدالت را داد. او در بخشی دیگر از سخنانش گفت: "من در همین جا لازم می‌دانم از دانشجویان عزیز بیدار، هوشیار و قهرمان تشکر و قدردانی کنم که با هوشیاری و با دید نافذشان تا متوجه شدند که این عناصر مفسد و معاند در کنار آنها قرار گرفته‌اند، بلافاصله اعلام بیزاری و برائت کردند و خودشان را کنار کشیدند. این نشان هوشیاری و بیداری دانشجویان انقلابی و مسلمان و قهرمان ما است. افرادی که اتوبوس و اموال عمومی را آتش می‌زنند، آنها که ماشین بیت‌المال را آتش می‌زنند و حتی اتومبیل شخصی افراد را از بین می‌برند… بی‌تردید این افراد دشمن مردم ایران و ارزش‌های این مرز و بوم هستند، این اوباش حتی به مساجد هم تعرض کردند. ادامه این وضع برای نظام ما کشور ما و ملت ما قابل تحمل نخواهد بود. دیروز نسبت به این عناصر دستور قاطع داده شد، دیروز غروب دستور قاطع صادر شد تا هر گونه حرکت این عناصر فرصت‌طلب، هر کجا که باشد با شدت و با قاطعیت برخورد شود و سرکوب شوند. مردم ما شاهد خواهند بود که از امروز نیروی انتظامی، نیروی قهرمان بسیج حاضر در صحنه، با این عناصر فرصت‌طلب و آشوبگر – اگر جرات ادامه حرکت مذبوحانه داشته باشند- چه خواهند کرد… آن عاملی که امروز ملت ما را متحد کرده است و پیوند ناگسستنی در ملت ما ایجاد کرده است، اسلام و [اسلامیت نظام] است و مظهر این اسلامیت، رهبری و مقام ولایت است… مسئله ولایت مظهر اقتدار ملی ما است…."[۵۷][۵۶]

سرلشکر رحیم‌صفوی بعدها در این باره گفت که در آن زمان پس از پیش‌آمدن یک درگیری لفظی، روحانی به نفع سپاه رأی داده است و گفته است: «سپاه باید بیاید؛ برای دفع فتنه تهران»[۵۸]

جستجو در ویکی‌نبشته متن مربوطه در ویکی‌نبشته: سخنرانی حسن روحانی در راهپیمایی مردم تهران در ۲۳ تیر ماه ۷۸

روحانی در سال ۱۳۹۲، در گفتگویی با روزنامهٔ شرق دربارهٔ وقایع ۱۸ تیر اعلام کرد که تلاش آن‌ها این بوده که بین دانشجویان و انتقادات دانشجویی با آشوب‌گران و اقدامات تخریبی تفکیک قائل شوند و هدف جمع‌شدن سریع ناامنی در تهران بوده است. به گفته روحانی «آشوب خیابانی» به صورت امنیتی حل نشد و «کاری که ما در ۱۸ تیر کردیم این بود که وقتی دیدیم مسأله به آشوب خیابانی تبدیل شد و دیگر بحث دانشجو و دانشگاه نیست، از خود مردم خواستیم بیایند و اعلام نظر کنند و ماجرا با حضور مردم در ۲۳ تیر تمام شد.» او اقدامات شورا در این وقایع را درست و خردورزانه دانست.[۵۹]

ریاست گروه مذاکره‌کننده در پرونده هسته‌ای

دوران تصدی روحانی در پرونده هسته‌ای از ۱۳۸۲/۷/۱۴ تا ۱۳۸۴/۵/۲۴ (۶۷۸ روز) بود. این دوران پس از طرح موضوع هسته‌ای ایران در سطح بین‌المللی و صدور قطعنامه شدیداللحن آژانس بین‌المللی انرژی اتمی آغاز گردید. شورای حکام آژانس، نخست در خرداد ۱۳۸۲ طی یک بیانیه و سپس در شهریور همان سال طی قطعنامه‌ای به پرونده هسته‌ای ایران پرداخته و تلاش کرد تا تعهدات سختی را بر دوش ایران قرار دهد. در این هنگام که مقارن با پیروزی آمریکا در عراق و تشدید فضای جنگ در منطقه بود، جامعه جهانی دچار بحران و تنش بی‌سابقه‌ای بود و نسبت به روند پیشرفت‌های هسته‌ای ایران نیز حساسیت خاصی به وجود آمده بود.[۱۰]:۱۲۰-۱۲۶

اولین مذاکره هسته‌ای با سه کشور اروپایی، تهران (سعدآباد)، ۲۹ مهر ۱۳۸۲

با افزایش تنش‌ها و با توجه به ناسازگاری‌های موجود میان وزارت امور خارجه و سازمان انرژی اتمی، با پیشنهاد کمال خرازی وزیر امور خارجه و موافقت رئیس جمهور و همچنین سایر اعضای جلسه سران نظام، تصمیم گرفته می‌شود تا با تشکیل یک هسته قوی کارآمد سیاسی-فنی-حقوقی، مسئولیت مذاکرات برعهده حسن روحانی گذاشته شود تا با اختیارات ویژه، برنامه جامعی برای ادامه کار تهیه کند و هماهنگی لازم بین ارگان‌های ذی‌ربط را برقرار نماید. بدین ترتیب با حکم سید محمد خاتمی و تأیید سید علی خامنه‌ای، حسن روحانی در تاریخ ۱۳۸۲/۷/۱۴ مسئول پرونده هسته‌ای می‌شود[۱۰]:۱۳۸-۱۴۰ و از آن تاریخ، این پرونده بطور کامل به دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی محول می‌گردد. متعاقباً مذاکرات ایران با سه کشور اروپایی از تهران (سعدآباد) شروع و در ماه‌های بعد در بروکسل، ژنو و پاریس ادامه می‌یابد.

روحانی و تیم او که متشکل از دیپلمات‌هایی بودند که ولایتی و خرازی آنان را به عنوان بهترین‌های وزارت امور خارجه معرفی کرده بودند،[۱۰]:۱۴۱،۱۰۹ به دلیل شرایط سیاسی-امنیتی و تبلیغاتی که علیه ایران بود، تاکتیک خود را بر گفتگو و اعتمادسازی استوار کردند. بدین صورت که در گام اول از گسترده‌شدن اتهامات و مجموعه مسائلی که علیه ایران مطرح می‌شد، ممانعت کردند تا از ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت سازمان ملل جلوگیری شود. از این رو در مسیر اعتمادسازی، در چند مقطع، برخی فعالیت‌های هسته‌ای ایران بصورت داوطلبانه تعلیق شد.

اگرچه همزمان با اعتمادسازی، تثبیت حقوق ایران، کاستن فشارهای بین‌المللی، ایجاد شکاف در غربی‌ها و دور شدن از ارجاع پرونده به شورای امنیت،[۶۰][۶۱][۶۲] ایران توانست چرخه سوخت خود را تکمیل کرده و پیشرفت‌های قابل توجهی بکند[۱۰]:۶۶۰-۶۶۷ ولی بعداً به تصمیمات دوران مسئولیت روحانی انتقادات فراوانی مطرح شد.[۶۳][۶۴][۶۵]

بعد از روی کار آمدن دولت احمدی‌نژاد، حسن روحانی در تاریخ ۱۳۸۴/۵/۲۴ از سمت دبیری شورای عالی امنیت ملی، بعد از ۱۶ سال کناره‌گیری کرد[۶۶][۶۷][۱۰]:۶۰۱،۵۹۴ و علی لاریجانی به عنوان دبیر جدید منصوب شد[۶۸][۶۹] و مسئولیت پرونده هسته‌ای را برعهده گرفت. او نیز با سیاست‌های دولت جدید کنار نیامد و در تاریخ ۱۳۸۶/۷/۲۸ استعفا داد و سعید جلیلی جایگزین وی شد.[۷۰]

خاطرات هسته‌ای

نوشتار اصلی: امنیت ملی و دیپلماسی هسته‌ای